Często schemat harmoniczny utworu podawany jest w formie uproszczonej, aby wykonawca mógł się wykazać inwencją. Trzeba wtedy wiedzieć, jakie dźwięki i do jakich akordów można dodawać. Zależy to przede wszystkim od funkcji harmonicznej, jaką pełni dany akord, ale zależy też od kontekstu, od linii melodycznej i ogólnie od charakteru muzyki. Dlatego poniższych uwag i przykładu wyrwanego z kontekstu nie należy traktować w sposób sztywny.
Dany schemat harmoniczny | Dm G | C | ma swój odpowiednik w funkcjach harmonicznych SII D T, które oznaczają subdominantę drugiego stopnia, dominantę i tonikę. Do SII powinniśmy dodać septymę małą, możemy dodać też nonę wielką, kwartę czystą, w pewnych wypadkach możemy obniżyć kwintę akordu. Do D (dominanty) powinniśmy dodać septymę małą, możemy dodać nonę wielką, małą lub zwiększona, sekstę wielką lub małą (inaczej kwintę zwiększoną), kwintę zmniejszoną lub zwiększoną, kwartę czystą. Do T (toniki) możemy dodać sekstę wielka, septymę wielką, nonę wielką, w szczególnych przypadkach można stosować niektóre składniki podane przy dominancie.
A więc podana tu uproszczona notacja:
| Dm G | C |
może być realizowana w różny sposób:
(…)
Niekiedy celowe jest zagęszczenie faktury:
(…)
Jak widać, dopuszczalna jest dość duża dowolność w interpretacji harmonicznej. Wymienność niektórych akordów (nie tylko równoważnych enharmonicznie) umożliwia stosowanie wielu wariantów w ramach jednego schematu. Dowolność ta jest zależna od składu instrumentów w zespole, stosunku partii improwizowanych do aranżowanych, wreszcie od charakteru muzyki.
Studiując grę muzyków jazzowych, można wychwycić inne postacie podstawowych funkcji harmonicznych. Analiza budowy akordów i składników, jakie zostają do nich dodawane, poszerza nam wiedzę i umiejętności, które pozwolą na swobodne poruszanie się w harmonii jazzowej.