Wibracja

Są różne rodzaje wibracji. Jako pierwszą zajmiemy się wibracją realizowaną lewą ręką. Rozróżniamy tu dwie odmiany: wibracja typu klasycznego oraz wibracja, nazwijmy ją „bluesową" stosowana właśnie przez bluesmanów, gitarzystów rockowych i jazz-rockowych.

Wibracja typu klasycznego uzyskiwana jest w sposób podobny, jak przy grze na instrumentach smyczkowych. Lewa ręka zwalnia nacisk kciuka na szyjkę instrumentu, co umożliwia wprowadzenie dłoni w szybkie ruchy -wibracje i wykonuje ruch kołyszący wzdłuż gryfu. Bardzo ważne jest tu maksymalne rozluźnienie całej ręki. Pracować powinny tylko te mięśnie, które bezpośrednio powodują dociskanie struny do progu. Dobra wibracja jest też sprawdzianem właściwej pracy lewej ręki. Uzyskana w taki sposób jest delikatna i dyskretnie ubarwia dźwięki gitary.

Druga odmiana wibracji - bluesową, realizowana jest inaczej. Palcem, którym dociskamy strunę, przesuwamy ją (cały czas dociśniętą) szybko wzdłuż progu, zmieniając tym jej napięcie, a więc i wysokość dźwięku. Aby tego dokonać, należy zwolnić nacisk kciuka na szyjkę instrumentu i wykorzystując bezwładność gitary, wprowadzić dłoń w szybkie ruchy w poprzek gryfu. Dźwięk tak rozwibrowany jest nieco wyższy od dźwięku uzyskanego w tej samej pozycji bez wibracji. Dlatego gitarzyści stroją niekiedy swe gitary minimalnie niżej, tak by dźwięki z wibracją miały właściwą wysokość. Problemu tego nie ma, gdy wibrujemy struną „podciągniętą" palcem, tj. odchyloną od jej naturalnego miejsca na gryfie, przez co dźwięk jest podwyższony, na ogół o sekundę lub tercję, w stosunku do dźwięku, który brzmiałby na tej strunie bez podciągnięcia. Można wówczas wibrować zmieniając wysokość dźwięku nie tylko w górę. ale i w dół, co pozwala uzyskać czystą intonację.

Ten sposób wibracji jest bardzo sugestywny i agresywny. Stosowany w nadmiarze powoduje przesadną egzaltację dźwięku, nie zawsze uzasadnioną muzycznie. Umiejętność właściwego dozowania wibracji dźwięku jest sztuką, po opanowaniu której dopiero polecałbym publicznie używanie wibracji typu bluesowego.

Wibrator mechaniczny

Jak już wspominałem, niektóre modele gitar wyposażone w mostek tremolo, umożliwiają wibrację kilku, a nawet wszystkich strun jednocześnie. Gitarzysta chwyta czwartym i piątym palcem prawej dłoni specjalny pręt. Pręt ten ma ruch jałowy w górę i w dół, umożliwiający grę na wszystkich strunach. Aby podwyższyć dźwięk, należy odchylić pręt od gitary, aby obniżyć trzeba docisnąć go do instrumentu. Trzeba wiedzieć, że struny o grubszym rdzeniu (a więc najniższe nieowijane i najniższe owijane) reagują w większym stopniu na ruchy wibratorem. Niemożliwe jest więc obniżenie lub podwyższenie kilku dźwięków o ten sam interwał, ponieważ akordy „rozstrajają się". Można to robić tylko z pojedynczymi dźwiękami.

Wprowadzając pręt w szybkie ruchy, powodujemy wibrację dźwięku lub wielu dźwięków.

Wibrator elektryczny

Wibratory elektryczne montowane są zazwyczaj we wzmacniaczach. Efekt wibracji, a raczej specyficznego tremola, uzyskany jest tu nie przez zmiany wysokości dźwięku, ale przez pulsacyjną zmianę siły głosu. Za pomocą dwóch regulatorów można ustawiać intensywność wibracji - jej amplitudę oraz prędkość z jaką następują zmiany. Do włączania i wyłączana wibratora stosowany jest specjalny przełącznik nożny. Tak więc obsługiwanie wibratora elektrycznego sprowadzone jest do umiejętnego zaprogramowania jego działania i włączenia. Ogromna ilość nowych urządzeń, które dają bardzo interesujące barwy i ich zmiany w trakcie trwania dźwięku, spowodowała to, że wibratory elektryczne używane są rzadko.