Gitara klasyczna

Gitara klasyczna jest instrumentem będącym pierwowzorem wszystkich późniejszych rozwiązań. Lutnikiem, który w połowie XIX w. wypracował najdoskonalszy model gitary klasycznej, był Antonio Torres. Od tego czasu rozwiązanie konstrukcyjne gitary klasycznej nie jest już zmieniane, a wszystkie jej parametry są ściśle określone. Większe odchylenia od nich prowadzą do straty jakości tonu. Oto typowe wymiary:

Boczki gitary mają wysokość od 8 do 10 cm. Wyższe boczki powodują głębsze, ciemniejsze brzmienie, a niższe – jaśniejsze. Grubość szyjki jest nie większa niż 25 mm, szerokość przy siodełku 50 mm, a przy XII progu około 62 mm. Liczba metalowych progów ustalona została na dziewiętnaście, a menzura waha się w granicach 63-66 cm. Płyta rezonansowa i spód są płaskie.

Bardzo ważny dla jakości brzmienia jest materiał, z którego został wykonany instrument. Dolna płyta pudła rezonansowego oraz boczki zrobione są z wyschniętego drewna drzew liściastych, najczęściej klonu lub palisandru. Najważniejsza dla brzmienia górna płyta rezonansowa wykonana jest z dobrze wysuszonego drewna świerkowego, które musi się odznaczać drobnymi i prostymi słojami pozbawionymi sęków. Odpowiednie belkowanie wewnątrz pudła rezonansowego zabezpiecza je przed siłą naciągu strun. Sam strunnik z mostkiem przyklejony jest bezpośrednio do płyty rezonansowej. Na główce gitary umieszczono mechanizmy, służące do strojenia instrumentu, tzw. „maszynki".

Struny do gitary klasycznej są nylonowe, basowe zaś jeszcze owija się cienkim drucikiem (owijką).

Przy budowie gitary wymagana jest niezwykła precyzja, bowiem każdy element ma decydujący wpływ na wartość instrumentu. Upraszczając, można by powiedzieć, że płyta rezonansowa decyduje o brzmieniu, szyjka z gryfem o wygodzie gry, rozmieszczenie progów o strojeniu gitary.

Ponieważ gitara klasyczna jest jedynym rodzajem gitary, która doczekała się u nas dość dokładnych opisów, nie będę się nią zajmował bardziej szczegółowo. Omawiam ją w tej książce jedynie jako punkt wyjścia dla dokonania porównań.

Gitara klasyczna to instrument służący do wykonywania muzyki pisanej przede wszystkim przez kompozytorów ,,poważnych". W jazzie zajmuje ona marginesowe miejsce, z uwagi na zbyt słabe i krótkie (szczególnie w górze) brzmienie, a przede wszystkim na klasyczną technikę gry, nie dopuszczającą typowych dla jazzu środków wyrazu.

Gitarę klasyczną wykorzystuje się w dużych orkiestrach ze względów kolorystycznych oraz dobrego łączenia się barwy dźwięku z sekcją smyczków. Często używana jest też w muzyce brazylijskiej. Do obu tych zastosowań bardziej odpowiednia wydaje się być technika jazzowa i ta na ogół jest stosowana. W małym combo, jako instrument jazzowy gitara klasyczna, moim zdaniem, nie sprawdza się, szczególnie traktowana techniką klasyczną (patrz Charlie Byrd, Laurindo Almeida), z wyjątkiem Django Reinhardta, którego technika różniła się znacznie od techniki klasycznej.

Jako instrument solowy, gitarę klasyczną możemy podziwiać w rękach Joe Passa, który przy grze wielogłosowej również stosuje technikę jazzową - (patrz rozdział pt. „Różne techniki gry na gitarze").

Klasyczna, gitara