Plectrum, inaczej piórko lub popularnie - kostka, służy do zarywania lub uderzania w struny. Od plectrum pochodzi dość nieprecyzyjna nazwa „plectrum guitar", określające gitarę, na której gra się kostką, w odróżnieniu od klasycznej gitary, gdzie dźwięk wydobywa się palcami.
Choć plectrum guitar jest synonimem gitary jazzowej, rockowej, rozrywkowej, to samo plectrum powstało dużo wcześniej. Na instrumencie używanym w starożytnej Grecji - kilarze, grało się właśnie plektronem.
Współczesne kostki wykonywane są z różnych materiałów. Głównie z tworzyw sztucznych, chociaż wykorzystuje się też róg, szylkret, kość słoniową, twarde drewno - np. heban, skórę, a nawet metal, czy tworzywa na bazie węgla-graphite. Kształty są także bardzo różnorodne. Piórka z pierścieniami przeznaczone są do gry na gitarze hawajskiej, ale niekiedy wykorzystuje się je do gitary akustycznej. Kostki różnią się też grubością, a co za tym idzie stopniem elastyczności.
Wszystko to, a więc materiał, kształt i grubość ma bardzo duży wpływ na barwę dźwięku. Jeżeli chcemy mieć kostkę wydającą dźwięk jasny, musi ona być ostro zakończona. I przeciwnie, jeżeli gramy kostką zakończoną tępo, dźwięk będzie bardziej matowy. Trzeba przy tym zaznaczyć, że zakończenie tępe sprawia większą trudność przy różnicowaniu dynamicznym, względnie akcentowaniu fraz melodycznych (patrz rozdział „Kształtowanie dźwięku").
Stopień elastyczności kostki wpływa przede wszystkim na rodzaj ataku. Elastyczne kostki dają mocniejszy i ostrzejszy tzw. klang, w odróżnieniu od kostek mało elastycznych. Łagodniejsze brzmienie uzyskamy stosując materiały miękkie, w skrajnym przypadku np. skórę. Ważną dla dźwięku w momencie uderzenia jest powierzchnia kostki mająca kontakt ze struną. Gładka daje atak suchy, bardziej szorstka - ostrzejszy. Stosując materiały zbyt twarde narażamy się na spotęgowanie dość nieprzyjemnego efektu.
Podczas gry legato, w momencie uderzenia kostką w brzmiącą jeszcze strunę, zanim wprowadzimy ją znów w drgania, zostaje ona głośno stłumiona, obijając się o twardą powierzchnię kostki. Podczas gry daje to wrażenie jakby trzasków, które nie wpływają korzystnie na brzmienie. Odpowiednią techniką gry można je zredukować, ale nie można wyeliminować całkowicie. Dążąc do zlikwidowania tych efektów, należy zmniejszyć masę kostki, a więc stosować cieńszą i lżejszą lub używać kostek z materiału o miękkiej powierzchni. Niekiedy kostki mają specjalne wyżłobienia lub naklejane krążki, np. z korka, które zapobiegają wyślizgiwaniu się kostki z palców.
Gitarzyści wybierają rodzaj kostki również pod kątem swojej techniki gry. Są też tacy, którzy mimo mnogości rodzajów oferowanych kostek nie znajdują odpowiedniej dla siebie i wykonują je wówczas sami.
Zobacz też